Chroniques du jeudi de LA FRANCE À THESSALONIQUE

Τα Θεοφάνεια: Εμφάνιση της Αγίας Τριάδας

Τα Θεοφάνεια: Εμφάνιση της Αγίας Τριάδας

Με το σημερινό Chronique  ολοκληρώνεται η τριλογία που αναφέρεται στους εορτασμούς του τέλους  του έτους στις δύο χώρες μας, ανατρέχουμε στις γαλλικές και ελληνικές παραδόσεις των Θεοφανείων που εορτάζονται στις 6 Ιανουαρίου (στη Γαλλία, μερικές φορές, κατά την πρώτη Κυριακή του Ιανουαρίου).

Στη Γαλλία, κατά τα Θεοφάνεια (l’Epiphanie), εορτάζεται η επίσκεψη των τριών Μάγων στο Άγιο Βρέφος. Η κοπή της galette ή του gâteau des rois είναι η αντίστοιχη παράδοση της κοπής της βασιλόπιτας στην Ελλάδα*. Προέρχεται από τα Σατουρνάλια, ρωμαϊκές γιορτές κατά τις οποίες τοποθετούσαν ένα φασόλι ή κουκί σε γλύκισμα ώστε ένας σκλάβος να αναδειχθεί «βασιλιάς της ημέρας» και να έχει τη δυνατότητα να εκπληρώσει όλες τις επιθυμίες του (ακόμα και να δώσει διαταγές στον αφέντη του), πριν επιστρέψει στη σκλαβιά ή πριν εκτελεστεί. Η Εκκλησία αντιτάχθηκε για καιρό σε αυτό το ειδωλολατρικό έθιμο προτού αντικαταστήσει το φασόλι με ένα ειδώλιο του Αγίου Βρέφους που αναζητούσαν οι τρεις Μάγοι. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, το ειδώλιο του Αγίου Βρέφους αντικαταστάθηκε από τον φρυγικό σκούφο. Σήμερα, υπάρχει μεγάλη ποικιλία «φλουριών», συνήθως από επισμαλτωμένη πορσελάνη, προς μεγάλη ικανοποίηση των συλλεκτών του είδους (fabophiles ή favophiles).
Σύμφωνα με το έθιμο, το μικρότερο παιδί της οικογένειας μπαίνει κάτω από το τραπέζι και του ζητούν να φωνάζει το όνομα του κάθε παρευρισκόμενου, χωρίς να βλέπει τα κομμάτια που μοιράζονται, ώστε το μοίρασμα να γίνεται με τυχαίο τρόπο και αμερόληπτα. Όποιος βρει το φλουρί φοράει το στέμμα και κατόπιν επιλέγει τη βασίλισσα ή τον βασιλιά του.
Η galette des rois (σφολιάτα, συνήθως με γέμιση κρέμας αμυγδάλου) έχει επικρατήσει πλέον σε όλη τη Γαλλία, αλλά στον νότο της χώρας, κατά παράδοση επικρατεί το gâteau ή η couronne des rois, ένα είδος στρογγυλού μπριός με ζαχαρωμένα φρούτα**.
Στην Ελλάδα, κατά τα Θεοφάνεια (Θεία Φανέρωση) ή Τα Φώτα, εορτάζεται η βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και η εμφάνιση της Αγίας Τριάδας. O ιερέας αγιάζει τα ύδατα (θάλασσας, λιμνών, ποταμού) και ρίχνει στο νερό (αρκετά δροσερό αυτή την εποχή) τον Σταυρό τον οποίο προσπαθούν να πιάσουν παράτολμοι νέοι κολυμπώντας. Όποιος καταφέρει να τον ανασύρει πρώτος θα είναι τυχερός για όλη τη χρονιά. Ο ιερέας τον ευλογεί και αφήνει ένα λευκό περιστέρι, σύμβολο του Αγίου Πνεύματος.
Τέλος, δεν έχουμε αναφέρει τους Καλικάντζαρους, αυτά τα άσχημα μικρά ξωτικά της ελληνικής λαογραφίας που ζουν μέσα στη γη και βγαίνουν στην επιφάνεια μεταξύ Χριστουγέννων και Θεοφανείων (Δωδεκαήμερο). Τους προσελκύουν οι μυρωδιές των γλυκών και έρχονται να κάνουν σκανταλιές, να πειράξουν τους ανθρώπους και να αναστατώσουν τα σπίτια. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν διάφορα τεχνάσματα για να τους εμποδίσουν να μπουν στα σπίτια, σφραγίζοντας πόρτες και καμινάδες ή κρεμώντας στην είσοδο ένα κόσκινο για να απορροφηθούν μετρώντας τις τρύπες του και να ξεχάσουν το καταστροφικό τους έργο. Αλλά, μείνετε ήσυχοι, στις 6 Ιανουαρίου γύρισαν στις υπόγειες σπηλιές τους και δεν θα ξαναβγούν πριν από τα επόμενα Χριστούγεννα.
Σας ευχόμαστε και πάλι καλό 2021 και ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να ξανασυναντηθούμε με τους φίλους μας που είναι για όλους τόσο πολύτιμοι.
** Δείτε τις δύο συνταγές παρακάτω.

 

Συνταγές

– Galette des rois

Υλικά
2 φύλλα σφολιάτας
125 γρ. ψίχα αμυγδάλου αλεσμένη
125 γρ. αγελαδινό βούτυρο
125 γρ. ζάχαρη
2 αυγά + ένα κρόκο
1 φλουρί
Προαιρετικό: 2 κ. σούπας ρούμι ή λικέρ πικραμύγδαλου για να αρωματίσετε το γλυκό.

Εκτέλεση
Απλώστε το ένα φύλλο σφολιάτας σε βουτυρωμένο ρηχό ταψί φούρνου.
Αναμείξτε την ψίχα αμυγδάλου, το βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου, τη ζάχαρη και τα δύο αυγά (προσθέστε το ρούμι ή το λικέρ αν το επιθυμείτε).
Όταν το μείγμα είναι ομοιογενές, ρίξτε το επάνω στο φύλλο σφολιάτας αφήνοντας ένα εκατοστό από τις άκρες και τοποθετήστε το φλουρί.
Καλύψτε με το δεύτερο φύλλο σφολιάτας και ενώστε τις άκρες πιέζοντας με τα δάχτυλα ή χρησιμοποιώντας ένα πιρούνι.
Δημιουργήστε ένα σχέδιο στο επάνω φύλλο σφολιάτας με τη μύτη ενός μαχαιριού και αλείψτε όλη την επιφάνεια με τον κρόκο αυγού με ένα πινέλο κουζίνας.
Προθερμάνετε το φούρνο στους à 180° C και ψήνετε για περίπου 40 λεπτά (μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια).

Βασιλόπιτα Προβηγκίας με ζαχαρωμένα φρούτα

Συστατικά (για 8 άτομα)
400 γρ. αλεύρι
10 γρ. μαγιά αρτοποιίας
50 γρ. ζάχαρης
1 πρέζα αλάτι
4 αυγά
150 γρ. βούτυρο
1 κουταλιά της σούπας άνθη πορτοκαλιού
1 ξύσμα λεμονιού
50 γρ. ολόκληρα ζαχαρωμένα φρούτα και 50 γρ. ζαχαρωμένα φρούτα σε μικρούς κύβους
κοκκοποιημένη ζάχαρη για τη διακόσμηση
1 κουταλιά της σούπας μαρμελάδα βερίκοκο

Εκτέλεση
Σε ένα μεγάλο μπολ, βάλτε το αλεύρι. Φτιάξτε ένα πηγάδι: βάλτε τη μαγιά που αναμίχθηκε προηγουμένως με τη κουταλιά της σούπας άνθη πορτοκαλιού. Προσθέστε τη ζάχαρη, το αλάτι, τα αυγά και το ξύσμα λεμονιού. Ανακατέψτε τα πάντα με το χέρι σας, για να αποκτήσετε μια ελαφρώς κολλώδη ζύμη. Τοποθετήστε τη ζύμη σε αλευρωμένη επιφάνεια εργασίας και αρχίστε να ζυμώνετε μέχρι η ζύμη να γίνει σκληρή. Προσθέστε σταδιακά το μαλακό βούτυρο ενώ δουλεύετε τη ζύμη μέχρι να ενσωματωθεί πλήρως το βούτυρο.
Ζυμώνετε έντονα για 5 έως 10 λεπτά. Φτιάξτε μια μπάλα, βάλτε την πίσω στο μπολ. Καλύψτε με μεμβράνη και αφήστε την να φουσκώσει για 6 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου. Στη συνέχεια, βάλτε τη ζύμη στο ψυγείο για τη νύχτα.
Την επόμενη μέρα, βγάλτε τη ζύμη. Δουλέψτε την λίγο για να την χαλαρώσετε, αφήστε την να ξεκουραστεί 5 λεπτά και ενσωματώστε τους μικρούς κύβους ζαχαρωμένων φρούτων. Κάντε μια τρύπα στη μέση της ζύμης και τεντώστε τη για να σχηματίσει ένα στέμμα. Αφήστε την να φουσκώσει για 2 ώρες.
Προθερμάνετε το φούρνο στους 180 °C. Βουρτσίστε το στέμμα με χτυπημένο αυγό. Διακοσμήστε με την κοκκοποιημένη ζάχαρη. Βάλτε στο φούρνο για 20 λεπτά. Αφήστε να κρυώσει, στη συνέχεια βουρτσίζετε τα μέρη της κορώνας που δεν καλύπτονται με κοκκοποιημένη ζάχαρη με τη μαρμελάδα που έχει θερμανθεί με 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη και 1 κουταλάκι του γλυκού άνθη πορτοκαλιού. Επικολλήστε τα ζαχαρωμένα φρούτα σύμφωνα με την έμπνευσή σας.
Μη ξεχάσετε το φλουρί, το πορσελάνινο αγαλματίδιο κα το χάρτινο στέμμα!
Καλή όρεξη!

 

Πηγή φωτογραφιών: Typosthes.gr

 

Μπορείτε να βρείτε τα Chroniques du jeudi στους ιστότοπούς μας:
Post Views: 1.750

Σύνδεσμοι

Post Views: 1.750